شیمبار، بهشت گمشده

دشت شیمبار یا شیرین بهار در مرز استان خوزستان و چهارمحال و بختیاری و در ۱۰۰ کیلومتری مسجد سلیمان قرار دارد. این دشت که ده هزار نفر، جمعیت پراکنده‌ی روستایی و عشایری دارد، یکی از زیبا‌ترین مناطق طبیعی و تفریحی ایران است.

منطقه‌ی گردشگری شیمبار از توابع بخش چلو شهرستان اندیکا است که در ۴۵ کیلومتری شهر قلعه خواجه و یکصد کیلومتری مسجدسلیمان و ۲۲۰ کیلومتری اهواز قرار دارد. اين منطقه بيش از ۵۰ هزار هكتار مساحت دارد.

دشت زیبای شیمبار از یک طرف در دامنه‌ی کوه دلا قرار دارد. چشمه‌های متعدد، آبشارهای زیبا، شط شیمبار و جنگل‌های پوشیده از درختان بلوط، بادام، بوته‌های وحشی، انواع قارچ و مرکبات، انگور کوهی، توت، انار و سیب، از جلوه‌های بی‌نظیر طبیعت در این منطقه هستند.

از طرف دیگر، کوه‌های سر به فلک کشیده‌ی این منطقه که پوشیده از گل‌ها و بوته‌های متنوع هستند، بهترین انتخاب برای کوه‌نوردی هستند. حیات وحش این دشت نیز جالب توجه است و به زیبایی طبیعی این منطقه افزوده است.

شط شیمبار که در این دشت جریان دارد، زیبایی آن را دوچندان کرده است. چشمه‌های زیادی نیز در گوشه وکنار دشت وجود دارند.

 پوشش گیاهی

پوشش گیاهی این منطقه شامل درختان بلوط، بادام کوهی، مهلو، ارزن، افرا، اسفندان، بنه، کلخنگ و جاز است. دشت جنگی شیمبار درختان خودرویی مانند توت، سیب، انگور و انجیر دارد.

حیات وحش

در گذشته انواع خرس، گرگ، کفتار، گله‌های گراز و پرندگان شکاری مانند عقاب و کرکس در این منطقه زندگی می‌کردند به نحوی که هر کسی جرات وارد شدن به قلب جنگل شیمبار را نداشت. امروزه به دلیل شکار غیرقانونی، چرخه‌ی اکوسیستم این منطقه با مشکل مواجه شده است.

ساکنان شیمبار

مردمان شیمبار و اطراف آن، ایلات کوه‌نشین بختیاری هستند که قرن‌ها به دامداری و کشاورزی در این منطقه مشغول هستند. این عشایر صنایع دستی و تولیدات دامی متعددی دارند از جمله چوقابافی، گلیم‌بافی، قالی‌بافی، لباس‌های محلی، پنیر محلی، کره محلی، روغن محلی، کشک، قارا، عسل و نان تیری.

بازی‌های محلی اهالی این منطقه شامل چوکلی بازی، الختر، اسب‌سواری، تیراندازی هستند که کودکان و بزرگسالان آنها را به مناسبت‌های مختلف بازی می‌کنند. جمعیت این منطقه متغیر است. از غذاهای سنتی این منطقه می‌توان به کباب بختیاری، اوترشی، اوبسور، موسیر و قارچ سرخ شده، گرده و توچری اشاره کرد.

آثار باستانی و جاذبه‌های طبیعی

کتیبه‌ها و آثار باستانی متعدد، خبر از قدمت این منطقه می‌دهند که به دوران اشکانیان برمی‌گردد. سنگ‌نگاره‌های تنگ بتا یکی از این آثار باستانی است.

تنگ بتا

تنگ بتا با ۱۲ نقش برجسته‌ی هشت‌و‌نیم متری و یک نقش ۱۴۰ سانتی‌متری در ارتفاعات کوه دلا در شهرستان اندیکا قرار دارد. طبق بررسی‌هایی که باستان‌شناسان در دوره‌های مختلف در این منطقه داشته‌اند، در اندیکای خوزستان نزدیک به ۷۰۰ محوطه و بنای تاریخی و باستانی، شناسایی شده است.

تنگ بتا از متفاوت‌ترین نقش برجسته‌های خوزستان است که با در نظر گرفتن نوع پوشش و آرایش موی سر این سنگ‌نگاره‌ها، می‌توان تخمین زد که هم‌زمان با دوره‌ی اشکانیان و مربوط به الیمائیدها (حکومت محلی هم‌زمان با اشکانیان که اندیکا جزئی از قلمرو آنها محسوب می‌شده است) هستند.

 تنگ بتا در سال ۱۳۸۹ به شماره‌ی  ۲۵۹۸۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده و شامل دو بخش است. یک تابلو که نقش یک نفر روی آن حجاری شده و در تابلوی دیگر ۱۲ نقش برجسته‌ی دیگر وجود دارد. در این نقش برجسته‌ی ۱۲ نفری، ۹ نفر هم‌قد و در بخش دیگر، سه نفر قامت کوتاه‌تری دارند. در میانه‌ی نقش این ۱۲ انسان، کتیبه، گرز و پایه‌ی آتش‌دان دیده می‌شود.

بر سر دو نفر از آنها تاجی قرار دارد که این دو نفر را از بقیه ممتاز و جدا می‌کند و به نظر می‌رسد که ملکه و همسر شاه باشند. حالت افراد به نحوی است که گویی در حال انجام مراسم مذهبی هستند.

انواع بردگوری (استودان)

 ایرانیان دوران باستان به دلیل اعتقاد داشتن به قداست خاک که یکی از عناصر چهارگانه‌ی خلقت است، پاک بودن آن را ضروری می دانستند بنابراین برای اینکه بدن اجساد مردگان با خاک تماس پیدا نکند آنها را در هوای آزاد قرار می‌دادند تا گوشتشان طعمه‌ی جانوران و پرندگان شود و بعد از مدتی که فقط استخوان‌های مرده باقی می‌ماند آنها را درون استودان‌ها قرار می‌دادند. این استودان‌ها در دل کوه و یا در دل سنگ‌هایی که به صورت مجزا در مناطق مختلف پراکنده بودند کنده می‌شده‌اند. برخی از آنها سنگ‌نگاره‌ هم دارند اما برخی دیگر ساده هستند.

از میان سایر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی این منطقه می‌توان تالاب گندیکال، رودخانه‌ی شیمبار، آبشار پل نگین، دشت جنگلی جلگه شیمبار، پل نگین، بقایای آسیاب‌های آبی تتگ سنان، قلعه دختر، کوه قلندرون، قلعه کله قندی، قلعه آهنگری، امامزاده صالح ابراهیم در دامنه کوه دمه، امامزاده بابا زاهد، امامزاده محمد ابن حمام در ضلع شرقی شیمبار و شیرهای سنگی و کهریزهای عهدکهن را می‌توان نام برد.

آبشار ديدنی شيمبار با ارتفاع بيش از ۵۰ متر در منطقه‌ای صعب‌العبور قرار گرفته است به نحوی كه دسترسی به آن بسيار مشكل است و به همين دليل، مناطق اطراف آن كاملا دست‌نخورده و بکر باقی مانده است.

تالاب شیمبار

تالاب شیمبار در منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی شيمبار و در امتداد رشته‌کوه های زاگرس قرار دارد. اين تالاب به دليل قرار گرفتن در ارتفاعات استان خوزستان تحت تاثیر آب‌و‌هوای کوهستان است و آب‌و‌هوايی معتدل و بارش فراوان باران به ويژه در پاييز و زمستان دارد.

گونه‌های بسياری از پرندگان مانند پليکان، چلچله، کشيميان و... در اين تالاب زندگی می‌کنند.

راه‌های دسترسی

مهم‌ترين راه دسترسی به منطقه، مسير جديد‌الاحداث مسجدسليمان به شهركرد است كه در حال حاضر تا ابتدای منطقه به‌صورت آسفالت شده است و داخل منطقه نيز در حال زيرسازی و آسفالت‌كاری است. داخل منطقه، راه‌های شنی روستای وجود دارد. مسير دیگری از بخش انديكا به سمت بخش بازفت امتداد دارد و از وسط منطقه می‌گذرد. بخشی از اين مسير آسفالت و قسمت‌هایی از آن شنی است.

مسيرهای مال‌رو و فرعی نیز وجود دارند كه با پياده‌روی امكان تردد در آنها و مشاهد‌ه‌ی طبیعت اطراف وجود دارد. شیرین بهار به دلیل برخورداری از طبیعت بکر و زیبا و هم‌جواری آن با آثار تاریخی و فرهنگ قومی، یکی از بهترین مقاصد گردشگری چه برای مسافران داخلی و چه برای گردشگران خارجی است.